Imkeren in de stad
Bijen houden in de stad, hoe doe je dat? Wij gingen langs bij stadsimker en bijenexpert Christophe Noelmans.
Christophe is als hobby-imker begonnen in 2014. Hij volgde eerst een opleiding en liet zich in het begin ook begeleiden door een ervaren imker. Nu imkert hij in het centrum van onze stad, onder andere op het dak van het Duivelsteen. “Bijen houden is een intense en rustgevende bezigheid. Het vergt natuurlijk wel wat tijd en middelen. En ooit kan je wel eens gestoken worden ?. Maar zodra je er een harmonieuze band mee hebt opgebouwd, kan je ten volle genieten van het contact met de bijen,” aldus Christophe.
Bijenvriendelijk imkeren
Christophe kiest er bewust voor om zo bijenvriendelijk mogelijk te imkeren.
“Ik laat de bijen overwinteren op hun eigen honing in plaats van suikerwater te geven. Uit onderzoek blijkt dat ze dan zelfs een langere levensverwachting hebben. Verder laat ik de bijen ook natuurlijk zwermen. Ik probeer ze enkel te vangen met lokkasten. Mijn bijen behandelen met geneesmiddelen of zuren tegen parasieten doe ik ook niet. Maar niets doen tegen parasieten kan ook niet. Als behandeling van de varroamijt, een parasiet uit Azië, gebruikte ik tot voor kort roofmijten, een natuurlijke vijand. Dat werkt wel, maar in beperkte mate. Daarom werk ik dit jaar ook met een thermische behandeling die enkel schadelijk is voor varroa en niet voor de bij.”
Oorzaken van bijensterfte
Ieder jaar wordt het ook moeilijker om de bijen in leven te houden in de winter. Dat heeft volgens Christophe te maken met het veranderende klimaat, onvoldoende planten met nectar voor de bijen, parasieten en de bedreiging van de Aziatische hoornaar. “Vooral de wilde bijen hebben extra steun nodig.”
Elk bijtje een eigen karakter
Bijen hebben een vorm van bewustzijn. Onderzoek toont zelfs aan dat hommels kunnen spelen met een bal, enkel omdat ze het leuk vinden. En als je ons niet gelooft, kijk dan even mee:
“Zelf ben ik ervan overtuigd dat elke bij een eigen identiteit heeft. Elk ras heeft typische genetisch bepaalde eigenschappen, maar omstandigheden hebben ook een invloed op het gedrag van de bij.
Een grote misvatting rond bijen is dat ze mensen lastigvallen en steken. Bijen vallen enkel mensen aan als ze zich bedreigd voelen. Dat is eigenlijk alleen maar mogelijk vlak bij hun nest. De insecten die op zoete dranken afkomen zijn wespen, geen bijen.
Bijen, hommels, wespen…
“In België zijn er meer dan 350 soorten bijen. De honingbij is er daar één van en ook daar zijn er verschillende rassen. Het ras dat al het langst in onze regio’s leeft, is de zwarte honingbij. Alle andere rassen komen uit verschillende regio’s of zijn ontstaan uit kruisingen. Hun verschillende eigenschappen kunnen voor een imker echt van belang zijn.
Naast de honingbij bestaat er een enorme variatie aan wilde bijen en hommels. Wilde bijen komen in veel kleinere aantallen voor omdat ze solitair leven. Hommels zijn dan wel weer sociale insecten.”
En dan zijn er ook nog wespen en hoornaars. Zij komen iets agressiever over, maar zijn daarom niet steeklustiger. Ook wespen bestuiven én zorgen voor minder muggen in je tuin. Als je leert omgaan met wespen kan je er perfect mee samenleven. Verdelgen is niet altijd de oplossing. Pas als het nest echt zorgt voor overlast moet het meegenomen worden en een nieuwe locatie krijgen.
Hoe kan je de bijen helpen?
Je kan zelf bijdragen door een bloemenweide aan te leggen op enkele vierkante meters van je tuin. Je hebt er helemaal geen werk aan én het is beter voor de bijen. Phacelia bijvoorbeeld heeft veel stuifmeel en nectar voor de bij. Maar ook lavendel, paardenbloemen, klaprozen, leeuwenbekjes en zonnebloemen zijn vaak bezochte planten door bijen.
Maar als je écht veel stuifmeel wil voorzien, dan moet je bomen planten. Een bloeiende wilg, linde, acacia of fruitboom geeft stuifmeel voor duizenden bijen.
Een workshop volgen met bijen
Naast het imkeren organiseert Christophe ook meditatieve workshops met bijen. “Zo wil ik mensen bewust maken van de wondere wereld die zich afspeelt in de bijenkolonie, dichter bij de natuur brengen en weer in contact brengen met zichzelf.”
Wil je meer weten over het bijenproject van Christophe? Bezoek Bees&You of loop eens binnen bij Broei.