Een gevarieerd landschap

De Bourgoyen-Ossemeersen ligt in een vallei, uitgeschuurd door de Leie. Het landschap bestaat uit vochtige graslanden die ‘s winters onder water lopen. Zulke natte graslanden worden bij ons meersen genoemd. Ze liggen op een bodem van klei die nauwelijks water doorlaat. Het deel ten noorden van de Leie heet de Bourgoyen. Het deel ten zuiden ervan de Ossemeersen.

Bijna centraal in de Bourgoyen ligt een zandige hoogte of ‘donk’ met daarop het historische Valkenhuis dat nu als beheerboerderij dienst doet. Van de hoger gelegen zandige kouters aan de rand van het gebied bleef alleen een deel van de Vliegpleinkouter van bebouwing gespaard.

Meersen en kouters zijn traditioneel open landschappen. In de Bourgoyen-Ossemeersen beperken de bosjes zich tot de randen en enkele opgehoogde percelen. Daarnaast zijn er ook nog wel houtkanten en bomenrijen.

Water

Door het natuurgebied stroomt de Leie, een bevaarbare waterloop. De Grijtgracht en de Loopgracht zijn de belangrijkste, onbevaarbare waterlopen. Er is een grote plas aanwezig, de Aalscholverplas. In het hele gebied ligt een dicht netwerk van kleine sloten.