Herstel van het oor­spron­ke­lij­ke landschap

Om het oorspronkelijke open meersenlandschap van de Bourgoyen-Ossemeersen te herstellen, werd het Valkenhuisbos in de zomer van 2019 gerooid. Het opengemaakte gebied zal voortaan beheerd worden als akker- en weiland, wat veel bijzondere water- en weidevogels ten goede zal komen. Het verdwijnen van de bomen wordt in het gebied zelf gecompenseerd door het aanplanten van nieuw bos.

De Bourgoyen-Ossemeersen vormen een beschermd cultuurhistorisch landschap en erkend natuurreservaat van 220 hectare. Het Valkenhuisbos, aan de Valkenhuisweg in Drongen, lag midden in dit gebied en was in totaal in totaal 4,88 hectare groot. Het bos bestond uit dennen, sparren, lorken en populieren, in 1965 aangeplant door de toenmalige particuliere eigenaar. Meer dan de helft van het bos bestond uit lorken en sparren, die dood waren door de letterzetter, een kever die vooral naaldbomen aantast. Ook de resterende bomen dreigden ten prooi te vallen aan de kever.

Herstel van het landschap

De Bourgoyen-Ossemeersen zijn een paradijs voor planten en dieren. Eén van de hoofddoelstellingen is het versterken van de belangrijke natuurwaarden op het gebied van planten en vogels. Hoe de natuur daarvoor het best beheerd moet worden, stippelt een beheercommissie uit. Daarin zetelen vertegenwoordigers van de Groendienst van de Stad Gent, experten van Natuurpunt, het Instituut voor Natuur-en Bosonderzoek (INBO), het Agentschap Natuur en Bos, het Agentschap Onroerend Erfgoed, de Vlaamse Landmaatschappij, de vakgroep Biologie van de Universiteit Gent en de gemeentelijke Adviesraad voor Milieu en Natuur (MINA-raad). Zij hebben samen een beheerplan opgesteld, dat geldt voor de periode 2013-2039.

Eén van de maatregelen die het beheerplan voorziet, is het verwijderen van het Valkenhuisbos, om het oorspronkelijke open landschap te herstellen. Het is voor het aloude meersen- en donklandschap dat de Bourgoyen zo bekend zijn, en zo belangrijk op natuurgebied. Het is de bedoeling dat de zone ten westen van de Valkenhuishoeve nu weer evolueert naar het akker- en weidelandschap dat het historisch was, met de typische fauna en flora die daarbij horen.

Goed nieuws voor vogels en vleermuizen

Door het rooien van het Valkenhuisbos wordt de zone vanaf de Aalscholverplas aan de R4 tot aan de Valkenhuisweg opnieuw een open landschap. Dat is voor heel wat vogels goed nieuws. Eenden, ganzen, reigers en steltlopers kunnen er voedsel vinden, en het gebied is ook aantrekkelijk voor weidevogels als de grutto en de kievit. Voor de akkervogels wordt de akker ingezaaid met graan dat niet geoogst wordt, als wintervoedsel. Moerasvogels vinden dan weer een optimaal broedgebied ten noorden van de Aalscholverplas. Door de schaalvergroting van de moeras- en rietvegetaties komen er bovendien interessante kansen voor zeldzame vogelsoorten als woudaapje, bruine kiekendief en grote karekiet. Tot slot biedt het open gebied ook voor de Europees beschermde vleermuizen veel mogelijkheden.

Dit al lang geplande omvormingsbeheer zal heel veel kansen voor bijkomende natuur zal bieden. Bovendien zal deze maatregel worden gecompenseerd door elders in het gebied meer bos aan te planten. Die bijkomende inheemse bossen zullen dienen als buffer tegen de drukke en lawaaierige stad.

Boscompensatie

Om het rooien van het Valkenhuisbos te compenseren plant de Gentse Groendienst nieuwe bomen en bos aan aan de rand van de Bourgoyen-Ossemeersen. In 2014 werd al een buffer van 2,7 hectare bos aangeplant in het noorden van de Bourgoyen. Zo komt een bos in de Ossemeersen ten zuiden van de Leie en komen er bijkomende groenbuffers aan de spoorwegdijk en aan de bufferzone met de R4. In totaal gaat het om 6 hectare nog te planten bos. Er komt dus meer bos bij dan er verdwenen is.

De compensatie is belangrijk voor de ambitieuze doelstelling inzake meer bos in Gent. Deze legislatuur staat er immers meer dan 100 ha bijkomend bos op Gents grondgebied op de planning.