Wandelen en fietsen langs Gentse gevelkapellen

Gevelkapellen kleuren het straatbeeld en getuigen van spontane volksdevotie van onze voorouders. Welke verhalen vertellen ze?

Reep

Een beetje achtergrond

Mariabeelden prijkten al in de 14de en 15de eeuw op officiële gebouwen en op stadspoorten. Veel van die beelden overleefden de Beeldenstorm in de 16de eeuw niet. In de 17de en 18de eeuw herneemt het gebruik om Mariabeelden aan huizen aan te brengen, tot de Franse revolutionairen ook hier vernielend te werk gaan. 

Gebuurtekapelletje

Het is pas na de cholera-epidemie van 1832 dat kapelletjes geplaatst worden door een hele buurt. Daarvoor gebeurde dat eerder door particulieren, uit persoonlijke devotie. Om die gebuurtekapelletjes te bouwen werd een omhaling gehouden in de buurt. Dat collectieve karakter maakt het vandaag moeilijk te achterhalen wie de eigenaar is. Niet alle kapelletjes hangen overigens nog op de plaats waar ze oorspronkelijk werden bevestigd.

Epidemieën 

In de 19de eeuw hielden epidemieën zoals cholera, typhus en de aardappelplaag lelijk huis in onze contreien. Vooral dichtbevolkte buurten in de buurt van grachten of waterlopen werden erdoor getroffen. De zwaarste cholera epidemie dook op rond 1866, toen bijna 2,5% van de Gentse stadsbevolking stierf.

Buurten vroegen om bescherming door een kapelletje te bouwen en Maria’s hulp af te smeken. Al kon een kapelletje ook opgericht worden uit dankbaarheid omdat de buurt gespaard bleef.

Waterlopen en riolen

Na deze grote gezondheidscrisis werd snel werk gemaakt van de sanering en urbanisering van de stad: waterlopen werden gedempt, rioleringen aangelegd. Smalle straatjes, steegjes en beluiken verdwenen en maakten plaats voor bredere straten. Ook heel wat gebuurtekapelletjes verdwenen.

programma

De wandelroute

Wandel je mee?

Download de wandelroute (2,8 km) PDF (3.97 MB)

programma

De fietsroute

Fiets je mee?

Download de fietsroute (5,5 kilometer) PDF (3.75 MB)