'Bedrijven die vertrekken vanuit inclusieve communicatie hebben een sterker verhaal'

Na heel wat jaren in de socioculturele sector en tonnen communicatie- en marketingervaring wilde Claire meer impact maken. Het plan: zich inzetten voor de representatie van mensen in de samenleving. Want omdat die in een snel tempo superdivers werd, merkte ze dat ondernemingen en organisaties daar steeds meer en meer mee worstelden. Niet veel later was Het Connectief geboren. Daarmee organiseert ze lezingen, vormingen en ontmoetingen met focusgroepen die gaan onderzoeken hoe inclusief de ondernemingen zijn en hoe ze de diversiteit beter kunnen weerspiegelen. Genoeg stof voor een gesprek dachten wij, dus spraken we af in een Gentse koffiebar voor een fijn interview.

Hallo Claire, hoe ben je gepassioneerd geraakt door inclusief communiceren?

'Diversiteit is eigenlijk altijd al een beetje mijn stokpaardje geweest. Maar gaandeweg ontdekte ik dat de focus te veel op de verschillen tussen mensen ligt en te weinig op wat hen verbindt. Want wanneer diversiteit de verschillen tussen mensen benadrukt, gaat inclusiviteit er net over dat je accepteert dat er verschillen zijn en dan gaat bedenken hoe iedereen ondanks die verschillen toch kan participeren. Als je als organisatie of bedrijf dus vanuit die verbindende factor zou vertrekken voor je communicatie, kom je tot een veel sterker verhaal dan wanneer je in het wij/zij denken blijft hangen. Ik ben er dan ook van overtuigd dat inclusiviteit sommige problemen in de wereld zou kunnen oplossen.'

Je gaf een carrière als loonwerker op voor een onzekerder bestaan als zelfstandige. Hoe heb je dat aangepakt?

'Zelf zie ik dat niet zo zwart-wit. Ja, ik heb een zekerheid opgegeven, maar daarvoor is er nu een ander soort flexibiliteit. Ik heb alvast het gevoel dat ik vandaag veel kwalitatiever bezig ben dan vroeger. Dat ik hierdoor niet exact weet wat ik op het einde van een boekjaar ga verdienen, neem ik er graag bij. Want meestal komt dat uiteindelijk wel goed.' 

Voor die carrièreswitch zocht je hulp via een traject bij Starterslabo, niet? 

'Klopt. Het Connectief bestaat ondertussen al 2,5 jaar, ook al ben ik zelf nog maar 1 jaar zelfstandige in hoofdberoep. Maar dankzij het Starterslabo kreeg ik anderhalf jaar de tijd om mijn onderneming uit te bouwen en werd ik doorheen dat traject gecoacht. Zo kan je veilig starten zonder dat je effectief al de stap naar zelfstandigheid moet zetten. Dat geeft een veilig gevoel. Het is ook interessant omdat je nog een deel van je uitkering krijgt. Dat is zeker voor ondernemers in spé mooi meegenomen.' 

Wie zijn je klanten en waar vind je die als zelfstandige?

'Ik werk vooral voor de social profit en overheden. Een goeie tip: vooral bij die laatste categorie kan het wel interessant zijn om af en toe een grotere overheidsopdracht te hebben. Dat geeft je als zelfstandige toch wat zekerheid. Ik kan het iedereen aanraden om af en toe eens mee te dingen voor zo’n gunningsopdracht. Daarnaast ondersteun ik ook kleinere vzw’s, onderwijs en cultuur. De volgende stap is de commerciële sector. Om al die klanten te vinden, gebruik ik volgende methode: eerst zoek ik binnen mijn eigen netwerk, nadien binnen het netwerk van mijn netwerk en vervolgens ben ik binnen bepaalde sectoren prospectie gaan doen.' 

Hoe help je die klanten concreet?

'Een veel voorkomende vraag is hoe je toch gemeenschappelijkheid kunt vinden tussen mensen die heel divers denken, zodat je toch verbindend kunt communiceren. Denk aan het woke versus anti-woke verhaal bijvoorbeeld. Hoe kan je in je taalgebruik rond gender (hij/zij/die/hun/…) rekening houden met die gevoeligheden zonder je tegenstanders daarmee tegen de borst te stuiten? Over dat soort vraagstukken geef ik dan advies. Daarbij zet ik heel hard in op het bewust diverser maken van teams, open gesprekken en verbindende communicatie. 
Veel organisaties hebben nog steeds heel homogene teams die onbewust met dezelfde blik naar zaken, producten en mensen kijken en niet stilstaan bij bepaalde beperkingen. Nochtans is dat belangrijk. Pleisters zijn daar een goed voorbeeld van. Vind er maar eens in een apotheek in een andere kleur dan een witte huidskleur. Daar wordt niet voldoende bij stilgestaan. En als dat wel gebeurt, dan is dat al snel een schijnvertoning. Inclusie is meer dan iemand met een hoofddoek op je affiche zetten, het is een onderliggend systeem dat een aanpassing van je hele organisatie vergt.' 

Waar gaat het soms nog mis?

'Als je als organisatie uitstraalt dat mensen met een hoofddoek welkom zijn, maar je biedt bijvoorbeeld geen halal eten aan, dan kan dat een drempel zijn. Hetzelfde voor recepties waar geen non-alcoholische alternatieven zijn. Dat zijn kleine zaken die ervoor zorgen dat mensen afhaken en zich niet goed voelen op de werkvloer. Maar goed, inclusie is niet iets wat je nooit definitief bereikt, dat blijft een stappenplan voor elke organisatie. Sommige zaken zijn ook moeilijk op te lossen. Want hoe maak je bijvoorbeeld een historisch gebouw toegankelijk voor mensen met een fysieke of visuele beperking?'

Welke eenvoudige ingrepen kunnen bedrijven of organisaties raad je aan om het op korte termijn beter te doen?

'Voor mij begint dat door te investeren in een divers team. Of door te rade te gaan bij mensen die de zaken op een andere manier bekijken dan jij. Dan kom je al snel tot een heel andere manier om je product of dienst aan te prijzen. Makkelijk is dat niet, het zit hem in veel dingen. In klare taal voor mensen die meertalig zijn, in beelden die afstemmen op de tekst,… Het gaat over veel elementen, dus je doet dat niet zomaar in een vingerknip. Bepaal daarom eerst en vooral duidelijk je doelgroepen en bekijk welke aanpassingen je nodig hebt. Zo heeft iemand die met voorleessoftware werkt andere aanpassingen nodig dan iemand die meertalig is of digitaal niet zo sterk in de schoenen staat. Probeer ook nooit iedereen te bereiken, dan mis je net al die verschillende kleine aanpassingen.' 

Hoe komt het dat we daar in 2024 nog zoveel moeite mee hebben? 

'Er is best wel wat goodwill om dat recht te trekken merk ik. Dat op zich is al goed, maar desalniettemin is er vandaag nog altijd heel wat discriminatie, al dan niet bewust. Vergeet ook niet dat onze samenleving in een snel tempo heel divers is geworden. Nog niet zo heel lang geleden gingen enkel de witte mannen werken. Daarna zijn de vrouwen erbij gekomen, maar die hebben lang vooral in de lagere jobs gefunctioneerd. Pas veel later zijn we als samenleving beginnen zeggen dat vrouwen ook in leidinggevende functies terecht moeten komen en zijn er quota gekomen. En pas daarna is het diversiteitsverhaal opgestart. Maw, het verbetert wel, maar het heeft tijd nodig.' 

Om wat steviger in je schoenen te staan, vroeg je ook een Starterscontract aan, een subsidie van 5.000 euro. Hoe ben je daarbij terecht gekomen?

'Ik kende het initiatief via het traject bij Starterslabo en de nieuwsbrief voor ondernemers in Gent. Een schitterend initiatief van de stad trouwens, want als beginnend ondernemer schieten opleidingen er wel eens bij in omdat die te duur zijn. Toch heb je die wel nodig om je af en toe eens te herbronnen, je kennis op te frissen of te specialiseren in iets nieuws. Met de subsidie van 5.000 euro volgde ik bijvoorbeeld een opleiding interculturele coaching. Daarin leer je mensen van verschillende culturen samen te brengen en tot gemeenschappelijke waarden te komen. Dat was een opleiding die al langer op mijn lijstje stond, maar waar ik nog geen geld voor had. Als je de subsidie uiteindelijk toegekend krijgt, is dat ook een toffe bevestiging als ondernemer. Het toont dat mensen in je idee geloven en dat geeft energie om door te gaan.' 

Wat vond je het meest interessant aan het traject? 

'Ik vond vooral de bijkomende vragen goed. Zo merk je tenminste dat ze je dossier echt gelezen hebben. De gratis adviezen of bijkomende vragen vind ik alleen maar positief want daar leer je heel veel uit.' 

Was de aanvraagprocedure inclusief genoeg? 

(lacht) 'Voor mij was alles duidelijk, maar ik kan me voorstellen dat het moeilijker is wanneer je geen ervaring hebt met dossiers schrijven of wanner je anderstalig bent. In dat geval zou het inclusiever zijn, mocht je dat dossier even mondeling komen toelichten in plaats van mails heen en weer te sturen. Dat zou heel wat tijd en misverstanden kunnen vermijden.' 

Bedankt Claire, veel succes met je onderneming!