De puzzel van het secundair onderwijs

De modernisering van het secundair onderwijs is volop aan de gang. Het gevolg is dat veel ouders, leerlingen – én onderwijsprofessionals – de bomen door het bos niet meer zien wat de verschillende studierichtingen betreft. De grote stap: De puzzel stelt de structuur van het secundair onderwijs op een visuele manier voor en legt stap voor stap de verschillende studiedomeinen en -richtingen uit.

Talenten en interesses achterhalen 

Anja Van Cauwenberghe, projectmedewerker bij TOPunt Gent, stelt meteen gerust: “De puzzel is geen vervanging voor de infosessies die de CLB-medewerkers geven over het studie- en schoolkeuzeproces aan het einde van het basisonderwijs. De puzzel vormt hier een aanvulling op en is bedoeld voor ouders voor wie de standaardinformatie te moeilijk of niet voldoende is. Denk daarbij aan anderstalige ouders of ouders die zelf geen secundair onderwijs hebben gevolgd. Het is niet de bedoeling dat de CLB-medewerkers en de (zorg)leerkrachten de puzzel leggen met álle ouders. Dat is onbegonnen werk.”

Interactie met ouders 

Fien Verschelde is brugfiguur basisonderwijs bij het Sint-Janscollege Visitatie en testte De puzzel de eerste keer uit. Fien: “Samen met de zorgcoördinator en klasleerkracht van het zesde leerjaar selecteerden we een tiental ouders waarvan we dachten dat ze geholpen zouden zijn met extra informatie. Al snel bleek dat tien de ideale groepsgrootte is; met meer personen is de interactie veel kleiner. We startten de sessie met een kort filmpje waarin de matrix van het secundair onderwijs op een eenvoudige manier aan bod komt. Nadien gingen we effectief aan de slag om de puzzelkaartjes op tafels te leggen: de studierichtingen, de domeinen, de finaliteiten, enzovoort. Tot slot vroegen we de ouders in welke domeinen hun kind interesse zou hebben, of dat past bij zijn/haar talenten, welk beroep er bij hun kind past, etc.” 

Studiekeuze op maat van het kind 

Sien Pieters, projectmedewerker bij TOPunt Gent, ziet verschillende voordelen aan De grote stap: De puzzel. Sien: “Het is een onafhankelijk, objectief instrument dat helpt om een gerichte studiekeuze te maken op maat van het kind. Het gebeurt dat basisscholen hun leerlingen – soms uit automatisme – doorverwijzen naar de richtingen die ze zelf aanbieden in hun secundaire school. Een andere valkuil is dat ouders voor een school in de buurt kiezen terwijl die school misschien niet de geschikte richtingen aanbiedt voor hun kind. Deze interactieve tool verruimt hun blik en moedigt hen aan om te kijken naar de talenten van hun kind.” 

Vroeg begonnen is… 

Anja: “In dat opzicht is het belangrijk dat scholen vroeg genoeg beginnen met onderwijsloopbaanbegeleiding. In het zesde leerjaar staan veel ouders al te ver in hun keuzeproces;  ze hebben al een school in gedachten en wijken daar nog moeilijk van af. Het is beter om al in het vijfde leerjaar met de puzzel aan de slag te gaan. Aansluitend daarop is het ook belangrijk dat niet alleen de leerkracht van het zesde leerjaar betrokken is bij de studiekeuze. Talentontwikkeling start immers al in de kleuterklas. Zorgcoördinatoren, brugfiguren, CLB-medewerkers en ouders moeten hierin als één team samenwerken. Een goede studiekeuze zorgt ervoor dat jongeren niet in het watervalsysteem terechtkomen of – erger - het onderwijs verlaten zonder kwalificatie. Een goede studiekeuze werkt dus enkel motiverend.”