Zoeken

Bouwblokvisie voor vergroenen en verweven

Hoe creëren we meer groen, publieke ruimte en ruimte voor werkgelegenheid en voorzieningen in dichtbevolkte wijken?

Documenten

Waarom een Bouwblokvisie?

In sommige dichtbevolkte wijken van Gent zijn binnengebieden van huizenblokken volgebouwd of ongebruikt, denk maar aan garageboxen of loodsen. Nu krijgen deze vaak een invulling met nieuwe woningen. Dit geeft extra druk: de wijken krijgen meer inwoners en er is minder plaats voor groen of voorzieningen als crèches of dokterspraktijken. Ook plaatsen voor maakeconomie, zoals ateliers en werkruimtes, en opslagplaatsen, komen in de verdrukking.

Wat willen we bereiken met de bouwblokvisie?

In die dichtbevolkte wijken willen we meer groen, publieke ruimte en ruimte voor werkgelegenheid en voorzieningen creëren. Dit noemen we vergroenen en verweven, twee ruimtelijke ambities uit Ruimte voor Gent, de structuurvisie die de ruimtelijke toekomst van Gent uittekent. Ruimte voor Gent formuleert het engagement om de nodige instrumenten op te maken om verweving en vergroening in de kernstad te stimuleren.

De Bouwblokvisie is zo’n instrument. Ze moet een leidraad vormen voor nieuwe projecten in binnengebieden in de dichtbevolkte wijken van de kernstad en de binnenstad. Hoe kunnen we tot een kwaliteitsvolle invulling komen van deze gebieden? Hoe zorgen we voor het behoud en de creatie van groene ruimte, kantoren, maakbedrijven, kleinhandel of sociaal wonen, functies die nu dreigen te verdwijnen? En in welke gevallen kunnen hier wel nog woningen komen?

Hoe creëren we ruimte?

De Bouwblokvisie gaat uit van de volgende principes:

  • We creëren ruimte voor groen en voorzieningen en houden rekening met wat de buurt nodig heeft. Voorzieningen zijn functies die het stedelijk leven ondersteunen. Het gaat onder andere om onderwijs en kinderopvang, jeugd- en jongerenvoorzieningen, sportvoorzieningen, publieke groenzones, gemeenschapsvoorzieningen (cultuur, bibliotheek, wijkgezondheidscentrum, dienstencentrum, …), maar ook economische voorzieningen (maakeconomie, handel, kantoren, …). Enkel als er een park van minstens 1500 m2 bij kan komen, zijn extra woningen mogelijk. Daardoor komen de kwetsbare functies niet onder druk en blijven de woonbuurten leefbaar.
  • We streven ernaar om zoveel mogelijk te ontharden en vergroenen. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bij nieuwe projecten inzetten op groendaken, bomen of groene doorsteken en waar mogelijk openbaar groen realiseren.
  • We behouden de waardevolle gebouwen en vullen die in met een nieuwe functie. Denk maar aan een kinderopvang, sportzaal, welzijnsbureau, kantoor, atelier, recreatieruimte, school, …

Afhankelijk van de schaalgrootte van het projectgebied definiëren we de mogelijkheden tot ontwikkeling in die gebieden:

  • klein projectgebied: < 3000 m2
  • middelgroot projectgebied: tussen de 3000 en 8000 m2
  • groot projectgebied: > 8000 m2

Waar is de Bouwblokvisie van toepassing?

De Bouwblokvisie is een beleidskader dat we hanteren in de dichtbebouwde gebieden van Gent. Hiervoor bakenden we een toepassingsgebied af (zie hoofdstuk 4 van de Bouwblokvisie of de kaart). Deze kaart krijgt jaarlijks een update.

​​​​Bouwblokken werden gegroepeerd in een logische cluster, afgebakend door fysieke barrières zoals de stadsring of een waterweg. Per cluster bekeken we hoeveel bouwblokken slecht scoren op de indicatoren. Als meer dan de helft van deze bouwblokken slecht scoorde op 3 of 4 indicatoren, dan voegden we deze cluster toe aan het toepassingsgebied.

Als het terrein waarop je een invulling wenst te doen, in het toepassingsgebied ligt en gedeeltelijk of geheel gelegen is in een binnengebied, dan hanteren we de Bouwblokvisie als afwegingskader.

Statuut van de Bouwblokvisie

De gemeenteraad stelde de Bouwblokvisie definitief vast op 30 mei 2023. We gaven de visie samen vorm met Gentenaars en professionelen. Daarvoor organiseerden we focusgroepen met een aantal bewoners, architecten en ontwikkelaars. Hun adviezen en die van andere instanties, zoals de Gecoro, de Woonraad en de Minaraad, zijn verwerkt in het einddocument.

We hanteren de Bouwblokvisie om bij aanvragen voor omgevingsvergunningen de goede ruimtelijke ordening te beoordelen (‘beleidsmatig gewenste ontwikkeling’).

Vlaamse Planningsprijs

De Bouwblokvisie won in 2021 de tweejaarlijkse Planningsprijs van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP). De prijs lauwert innovatieve en stimulerende initiatieven die bijdragen aan een duurzame, kwaliteitsvolle ruimtelijke ontwikkeling. De Stad Gent kreeg de prijs in de categorie ‘beloftevol opgestart planningsproces of vernieuwend planningsconcept’. De jury looft de Bouwblokvisie als ‘een duidelijk kader voor ontwikkelaars en bewoners, wat nog wordt ondersteund door een inspiratiegids/handleiding en de verweefcoach die initiatiefnemers begeleidt’. Je kan hier het juryrapport inkijken.

De VRP-Planningsprijs omvat een publicatie in het VRP-vakblad RUIMTE en de voorstelling van het winnende project op een studiedag voor een breed (vak)publiek.

Praktijkvoorbeelden

Hieronder vind je enkele voorbeelden van projecten die voldoen aan de principes uit de Bouwblokvisie. Je kan selecteren op projectgrootte, locatie, type invulling en bouwingreep. De filters komen overeen met de mogelijkheden tot ontwikkeling uit de Bouwblokvisie.

Let op: elke projectaanvraag is anders (ligging, context buurt, huidige invulling, …). Deze voorbeelden bieden enkel inspiratie. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden voor de ontwikkeling op een andere site.

Je browser heeft geen ondersteuning om de Open Data Zoekcomponent weer te geven.

Meer inspiratie nodig?

Op de website blauwgroenvlaanderen.be vind je een reeks voorbeelden van klimaatadaptieve projecten in Vlaanderen. Het gaat niet enkel om projecten in binnengebieden, maar het overzicht toont wel hoe je in een project maatregelen kan nemen om wateroverlast te voorkomen, water te hergebruiken, hitte te beperken, biodiversiteit te versterken, …

Bekijk meer voorbeelden

Veelgestelde vragen